Anthony Fokker

Anton Herman Gerard Fokker is op 6 april 1890 geboren in Blitar (Kediri) op Java, in het toenmalige Nederlands-Indie, als zoon van de koffieplanter Herman Fokker.

In 1894 verhuisde de familie naar Haarlem om Tony en zijn oudere zus Toos een Nederlandse opvoeding te kunnen geven. Fokker senior was een je noemt een “self made man”, ook hield hij het op school niet uit. Hij speelde liever met zijn modeltrein en zijn stoommachine. Toen zijn vader hem in 1902 een boot weigerde, besloot Tony die zelf op zolder te bouwen. De fraaie zeilboot maakte hem enthousiast voor de watersport.

In zijn tijd was heel Europa dol op vliegtuigen. De namen van Bleriot, de gebroeders Voisin. Farman en Delagrange en Santos-Dumont waren in ieders mond... In 1908 was Wilbur Wright naar Frankrijk gekomen en had een wereldrecord gemaakt, door met zijn tweedekker 31 minuten en 25 seconden in de lucht te blijven. In die tijd een enorme prestatie!"

Ondertussen raakte Anthony vooral gefascineerd door vliegtuigen en op zijn jongenskamer maakt hij de eerste modellen van papier en paperclips. Hij verliet de middelbare school voortijdig, en vond een lekvrije band uit, maar de uitvinding bleek al door een ander te zijn gepatenteerd.

In de zomer van 1910 stuurde zijn vader hem naar een school voor 'automobielbouw' in Duitsland waar ook pilotencursussen en lessen in vliegtuigconstructie worden gegeven. Zijn eerste propellervliegtuigje, dat hij in 1910 ontwierp en bouwde, noemde hij De Spin. Op 31 augustus maakte hij met dit toestel inderdaad een demonstratievlucht boven zijn geboorteplaats Haarlem, aangekondigd in het feestelijke programma voor die dag als: 'vliegdemonstratie door den aviateur A.H.G. Fokker.' Het wordt een triomf voor Anthony. Anthony beschreef die dag als volgt: "Als mislukkeling ging ik weg, als held keerde ik weer terug."

Ergens in 1912 vertrok Anthony naar Johannisthal, een vliegveld in de buurt van Berlijn, waar hij zijn eerste bedrijf oprichtte, Fokker Aeroplantbau. In de daarop komende jaren zou hij allerlei typen vliegtuigen bouwen. Zijn bedrijf zou ongeveer zo’n 700 gevechtsvliegtuigen aan het Duitse leger hebben geleverd.

Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak werd zijn bedrijf door de staat overgenomen en verplaatst naar Schwerin. Anthony mocht echter als directeur blijven. Zijn vindingrijke inzicht zou de Duitsers een oppermachtige positie in de lucht hebben opgeleverd. Dankzij zijn revolutionaire 'synchronisatieuitvinding' was het mogelijk om de boordmitrailleur voor het eerst tussen de propellerbladen van het vliegtuig door te kunnen schieten.

Pas in 1919 keerde Anthony Fokker terug in Nederland en op 21 julie richtte hij de Nederlandse Vliegtuigenfabriek gevestigd in Noord-Amsterdam op.

Op 25 maart 1919 trouwde hij met Sophie Marie Elisabeth von Morgen. Echter het huwelijk hield slechts 4 jaar stand. In 1922 vertrok hij naar de Verenigde Staten, waar hij zich tot Amerikaan liet naturaliseren. Een jaar later zou hij in Amerika zijn eigen vliegtuigfabriek openen. Vervolgens trouwde hij voor een tweede keer in juli 1927 te New York met Violet Austman.

Anthony Fokker overleed op 49-jarige leeftijd, op 23 december 1939 te New York als gevolg van complicaties na een operatie aan zijn neus. En zo eindigde het leven van een bijzonder man die op zoek was naar de ultieme droom en hem blijkbaar heeft gevonden.

In zijn autobiografie beschrijft hij zijn droom als volgt: "Toen ik een jongen van zestien jaar was en voor het eerst over vliegmachines hoorde spreken, was mijn enige doel vliegenier te worden. Dat was toen een nieuwe soort helden. Misschien trok mij dat wel: ook een Held te zijn."