Anjerrevolutie

De Anjerrevolutie, in het Portugees vertaald, A revolução dos Cravos heeft op 25 april 1974 een einde gemaakt aan de 40-jarig durende dictatuur in Portugal.

Deze geweldloze revolutie heeft de basis gelegd van het Portugal van nu. Hiermee kwam een eind aan de onderdrukking, kolonialisme, corporatisme en het fascisme.

Na de oorlog in de Portugese kolonieen zoals Mozambique, Guinee-Bissau en Angola werd Portugal in de jaren 70 een van de armste landen van Europa geworden. De armoede en werkloosheid waren zo enorm dat vele mensen het landen verlieten om zich elders in Europa (Frankrijk en Duitsland) of daar buiten (Amerika en Canada) op zoek naar een beter leven.

Het begin van de Anjerrevolutie ligt in wezen bij het Portugese leger, daar ontstond langzamerhand een ondergrondse beweging van vooral kapiteins, namelijk de Beweging van de Strijdkrachten. In het Portugees, Movimento das Forças Armadas (MFA), die uit was op het omverwerpen van het bewind.

Mede door de inbreng van generaal Spinola (oud-bevelhebber in Portugees Guinea-Bissau) werd het radiostation Radio Renascença in Lissabon bezet. Destijds had alleen Caetano (de opvolger van Salazar) toegang tot het radiostation, vandaar dat het belangrijk was om hem deze te ontnemen.

De start voor de revolutie (een door de oppositie afgesproken teken) werd gegeven door een lied om precies 12 uur ‘s-nachts te draaien. Dit liedje heette: "Grândola Vila Morena" van de volkszanger/troubadour José Afonso. Spoedig hierna werd de operatie in gang gezet en sloten andere militaire onderdelen zich aan bij de opstand. 's Middags deed Caetano afstand van zijn macht, zonder dat er een schot was gelost.

De bevolking sloot zich aan bij de staatsgreep die vervolgens uitgroeide tot een revolutie van het volk. Honderdduizenden mensen vierden het vertrek van het gehate oude regime. De Spínola, die aanvankelijk een staatsgreep zonder vergaande hervormingen in gedachten had, kon niet anders doen dan een democratisch staatsbestel invoeren. In 1975 werden de eerste democratische verkiezingen sinds jaren gehouden.

De Anjerrevolutie maakte de weg vrij voor de dekolonisatie van Mozambique, Guinea-Bissau, Angola, Kaapverdië, São Tome en Principe en Oost-Timor.