Aardbevingen

Na de aardbeving in Haïti werd de wereld wederom grof wakker geschud door een aardbeving in Chili. De aardbeving in Chili heeft een tsunami veroorzaakt die op Hawaii voor de nodige paniek en schade zal zorgen.
Tijd om te vertellen hoe een aardbeving ontstaat?

De aardkorst bestaat uit allerlei soorten gesteente en grond die niet vastzitten aan de binnenste van de aarde, in feite drijft de aardkorst. Dit dunne korstje bestaat uit een aantal grote platen die heel langzaam langs elkaar bewegen. Je moet je voorstellen dat zo'n reusachtige plaat slechts een paar centimeter per jaar verschuift. Nu heb je verschillende scenario's, Op een bepaald moment kunnen de platen tegen elkaar botsen, of ze kunnen juist uit elkaar gaan en als laatste kunnen ze scheuren. Bij alle scenario's ontstaat er spanning en komt energie vrij.

Hieronder zie je goed de grenzen van de platen en juist op die grenzen komen de meeste aardbevingen voor.

Grensoverzicht van de platen

Zoals aangegeven drijven de platen, als de platen drijven dan komen ze andere platen tegen, vanwege de beperkte ruimte worden de platen tegen elkaar gedrukt. Dan begint de spanning zich op te bouwen tot een van de platen het niet meer houdt en met een schok langs elkaar schieten.
De vrijgekomen energie veroorzaakt trillingen diep onder de grond. Wanneer deze trillingen hard genoeg zijn, dan bereiken ze de aardkorst en veroorzaken ze een aardbeving.

De plek waar de aardbeving ontstaat kan soms op kilometers diep liggen, wetenschappers noemen zo'n plek het hypocentrum (hypo betekent in het Griekse, onder). Recht boven het hypocentrum is de aardbeving meestal het ergst merkbaar. Dit noemt men het epicentrum.
Omdat een aardbeving zich meestal verspreidt in een cirkelvorm, dus vanuit het midden van een cirkel zoals je wanneer een steentje in het water gooit. Het epicentrum is het midden van die cirkel, en rondom het epicentrum voelt men de ergste schokken en treft ook de meeste verwoestingen aan.

Sinds 1900 wordt een aardbevingen top-10 lijst bijgehouden. En zoals jullie kunnen zien komt Chili nu al twee keer voor in de top 10, op de "hielen" gezeten door Alaska, die maar liefst drie keer voorkomt.


De magnitude geeft in de geologie, de sterkte van een aardbeving aan. Beter bekend als de kracht op de schaal van Richter.

In deze lijst ontbreken alle aardbevingen voor 1900. Daarbij zijn er ook behoorlijk grote aardbevingen geweest waaronder die in Lissabon (Portugal) op 1 november 1755 met een magnitude van rond de 9,0 en vloedgolven van 15 meter to gevolg had.

De dodelijkste aardbeving ooit is de aardbeving van Shaanxi/China in 1556, waarbij zo'n 830.000 doden vielen. De beving gebeurde in de ochtend van 23 januari 1556. Meer dan 97 districten in de provincies Shaanxi, Shanxi, Henan, Gansu, Hebei, Shandong, Hubei, Hunan, Jiangsu en Anhui werden getroffen. Een gebied van 837,2 km breed werd verwoest en men vermoed dat 69% van de bevolking gedood werd.

Kaart van Shaanxi

In 224 jaar voor Christus heeft een aardbeving gezorgd voor de vernietiging van de Kolossus van Rhodos (één van de zeven wereldwonderen).

Kolossus van Rohodos

Ikzelf heb ook een paar aardbevingen meegemaakt tijdens mijn verblijf in Portugal, op zich is niets gebeurd maar je schrikt wel als je midden in de nacht je bed opgetild voelt worden en je hoort van alles om je heen naar beneden vallen, zoals schilderijen, fotolijstjes en de vissenkom. Je kunt alleen een ding doen, zo snel mogelijk uit het huis komen en rennen naar een open plek waar je veilig bent voor instortende huizen en vallende bomen enzovoort. Buiten de stad is het al moeilijk om zo'n open plek te vinden, laat staan in een stad.

Een paar geleden waren we in het zuiden van Portugal op vakantie. Toen was er ook een aardbeving, 5,9 op de schaal van Richter. Geloof het of niet, we hebben er met z'n allen niets van gevoeld of gemerkt, we zijn er gewoon doorheen geslapen. Dan is het heel raar de volgende ochtend wakker te worden en om je heen te horen: "Goh wat een schrik vannacht, de hele grond schudde en beefde".

Gelukkig komen er in Nederland geen aardbevingen voor zouden we denken maar dat is niet helemaal waar. De grootste aardbeving in Nederland had een 5,8 op de schaal van Richter op 13 April 1992. Terwijl de recentste aardbeving in Groningen een kracht van 3,5 op de schaal van Richter had op 8 Augustus 2006.

Het ontstaan van een aardbeving kan verschillende oorzaken hebben, niet alleen door de natuur zelf maar ook door de mens. Denk maar aan de gasboringen (die veroorzaken bodemdaling) in Groningen en ondergrondse kernproeven.

.